Midi Controller สุดเจ๋ง กับการใช้งานกับ Ableton Live

Midi Controller สุดเจ๋ง กับการใช้งานกับ Ableton Live

Launch คือกลุ่มสินค้าจาก Novation โดยเป็น Controller สำหรับใช้ทำงานร่วมกับโปรแกรม Ableton Live ซึ่งสินค้าในกลุ่ม Launch ถูกพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง และเป็นผู้นำด้าน Controller สำหรับ Ableton Live มาตลอด

บทความตอนนี้ เราจะมาดูว่า Novation Launchpad X ซึ่งเป็น Pad Controller ตัวใหม่จาก Novation นั้น มีอะไรดี ถึงได้เป็นที่สนใจและพูดถึงอย่างมากมายในกลุ่มผู้ใช้ Ableton Live

ข้อดีของระบบ Launch
จุดแข็งสำคัญที่ทำให้สินค้าในกลุ่ม Launch ของ Novation ครองใจคนใช้ Ableton Live ได้ตลอดมาก็คือการทำงานร่วมกับระบบ Session หรือระบบเล่นคลิปเสียงของ Live ได้อย่างดี โดยสินค้า Launch ทุกรุ่น สามารถเข้าถึงและเล่นคลิปบน Live ได้ทุกคลิป ทำให้ในการนำไปแสดงสด ผู้ใช้แทบไม่ต้องแตะเม้าส์และคีย์บอร์ดคอมก็สามารถเล่นคลิปที่เตรียมไว้ได้ ถือเป็นการออกแบบการทำงานให้เข้ากับระบบ Session มาตั้งแต่ต้น

เน้นย้ำอีกทีว่า Launch ทุกรุ่นสามารถเข้าถึงคลิปบน Session ได้ แต่ควบคุมเล่นคลิปได้พร้อมกันมากน้อยแตกต่างกันไปตามจำนวน Controller Pad ในแต่ละรุ่น

ทำไมถึงต้องมี Launchpad X
Launchpad X ถือเป็น Launchpad รุ่นกลางในกลุ่มสินค้านี้ โดยเน้นให้ยังคงเป็น Controller ที่เหมาะกับการนำไปแสดงสดและเหมาะที่ใช้เป็น Controller ทำงานในสตูดิโอด้วย โดยทำความสามารถให้ใกล้เคียงกับ Launchpad Pro แต่ลดการมีปุ่มควบคุมต่างๆ ที่มีในรุ่นโปรออก

ผมทดลองใช้ Launchpad X แล้วสรุปข้อเด่นๆ ไว้ดังนี้




1. ขนาดเล็กพกพาง่าย – Launchpad X จัดเป็น Controller ที่พกพาง่าย ด้วยขนาดที่ไม่ใหญ่ น้ำหนักเบา ทำให้สามารถหยิบลงกระเป๋าใส่โน้ตบุ๊คได้ โดยไม่ต้องแยกกระเป๋า และด้วยความสามารถในการเป็น Key Pad ทำงานได้เหมือน Key Piano จึงเหมาะกับการนำไปใช้งานนอกสตูดิโอ การนำออกไปใช้นอกสถานที่นั้น พกพาดูแลรักษาได้ง่ายกว่า Controller แบบที่เป็นลิ่มเปียโน ที่ต้องระมัดระวังมากกว่าในการพกพา

2. ใช้งานง่าย เข้าใจง่าย – ด้วยหน้าตาที่ไม่ซับซ้อน ปุ่มค่าต่างๆ มีคำกำกับและสัญลักษณ์ชัดเจนว่าทำหน้าที่อะไร รวมถึงการจัดตำแหน่งกลุ่มของปุ่มการใช้งานนั้นแยกชัด เช่น การจัดการ Session และโหมดอยู่ด้านบนในแนวนอน ส่วนการจัดการเกี่ยวกับแทรคและมิกเซอร์อยู่ในด้านข้างตามแนวตั้ง ทำให้การใช้งานนั้นเรียนรู้ได้ง่าย

3. ใช้งานได้หลากหลายรูปแบบ – ปุ่มโหมดที่มาให้ 3 ปุ่ม สำหรับการทำงาน 3 โหมดนั้น ทำให้การเลือกใช้งานในโหมดต่างๆ ทำได้รวดเร็ว และโหมดทั้ง 3 ก็ครอบคลุมขอบเขตการทำงานที่หลากหลาย ทำให้ Launchpad X มีความยืดหยุ่นในการปรับใช้งานรูปแบบต่างๆ ในงานทำเพลงได้มากมาย 




โหมดและการใช้งานที่ Launchpad X ทำได้

โหมด Session – โหมดนี้เป็นการใช้ Launchpad X ควบคุมการเล่นและบันทึกคลิปในหน้า Session ของ Ableton Live โดยสามารถเข้าถึงคลิปได้ 64 คลิปในหนึ่งหน้าควบคุม ตามจำนวน Pad ของ Launchpad X  ที่มีจำนวน 64 ปุ่ม แต่อย่างที่บอกว่าข้อดีของระบบ “Launch” ก็คือเราสามารถเข้าถึงคลิปทุกคลิปได้ โดยใช้ปุ่มลูกศรในการเลื่อนหากลุ่มคลิป บนหน้าจอโปรแกรม Ableton Live จะมีกรอบเส้นสีแดงแสดงให้เราดูว่าตอนนี้เรากำลังเลือกขอบเขตการควบคุมคลิปที่คลิปใดบ้าง นี่คือจุดแข็งอีกข้อคือตัวโปรแกรมและ Launchpad X ทำงานร่วมกันบนหน้าจอโปรแกรม ทำให้การใช้งานนั้นยิ่งง่าย

พอเรากดปุ่มโหมด Session อีกครั้ง จะเข้าสู่ระบบควบคุม Mixer โดยเราใช้การกด Pad ควบคุมค่าต่างๆ ของ Mixer เช่น Volume, Pan ได้เลย

โหมด Note – ในโหมดนี้เราสามารถใช้ Launchpad X เป็น Keyboard Controller เพื่อเล่นเปียโนเหมือนลิ่มดนตรีได้

คำถามก็คือแล้ว Launchpad X ใช้งานแทน Controller แบบคีย์เปียโนได้ไหม ถ้าเล่นเปียโนไม่เป็นจะใช้ Launchpad X แทนได้ไหม คำตอบก็คือได้

ด้วยระบบ Pad แบ่งช่องปุ่มต่างๆ ไว้เท่ากัน ทำให้มีความแตกต่างในด้านการเล่นแตกต่างจากคีย์เปียโน ดังนั้นแม้คนเล่นเปียโนไม่เป็น ก็ใช้ Launchpad X โปรแกรมดนตรีได้ โดยผู้ใช้ต้องมองว่า Launchpad X เป็นเครื่องดนตรีอีกชนิดหนึ่ง ที่เราต้องฝึกเล่นและใช้งานเหมือนเราฝึกเครื่องดนตรีอื่นๆ ก็จะสามารถใช้งานในโหมดนี้ได้ดี

การใช้งานในโหมดโน้ตนี้ ตัว Pad จะทำงานลิ้งค์กับเครื่องดนตรีที่เราเลือกใช้ เช่น เราใช้ปลั๊กอินเสียงกลอง ตัว Pad ก็จะมีไฟขึ้นมาตามจำนวนชิ้นกลองเท่านั้น ส่วนการใช้งานแบบคีย์บอร์ด การใช้งานจะเลือกคีย์ดนตรีและรูปแบบสเกลที่เราจะใช้งาน ตัวไฟที่ Pad จะขึ้นตามค่าสเกลที่เราเลือกใช้ ทำให้ง่ายต่อการเล่น

ข้อที่ผมมองว่าเป็นจุดแข็งสำหรับคนที่ต้องการหัดใช้ Launchpad เล่นเป็นเครื่องดนตรีก็คือ การหัดเล่น Luanchpad นั้น เราไม่ต้องหัดจับคอร์ดแต่ใช้ระบบจำรูปแบบการกดปุ่ม เช่น คอร์ดที่เป็น Triad หรือคอร์ดสามเสียงอย่างคอร์ด C Dm Em Gm Am Bb G#m etc. ใช้วิธีกดบน Launchpad X  วิธีเดียวคือกด ปุ่มเว้นปุ่ม

แล้วการเล่นจะไม่ต้องจำเรื่องความหลากหลายของคีย์จนต้องจำทุกคอร์ดในการเล่น แต่ใช้วิธีจำลำดับคอร์ดในสเกล เป็นคอร์ดที่ 1, 2, 3, 4, 5 แทน ทำให้การเล่นคอร์ดในคีย์เดียวกัน เราใช้วิธีกดคอร์ดแบบเดียวคือปุ่มเว้นปุ่มแล้วเปลี่ยนตำแหน่งการกดไป ก็จะได้คอร์ดในสเกลทั้งหมด




การใช้ Launchpad X  เป็นเครื่องดนตรีนั้น เรียนรู้ง่ายกว่าการหัดเล่นเปียโน เป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับคนที่ต้องการโปรแกรมดนตรีผ่าน Controller

Launchpad X ในโหมด Note นี้ สามารถใช้กับโปรแกรมทำเพลงอื่นได้ โดยโปรแกรมทำเพลงอื่นจะมองเห็น Launchpad X  เป็นเหมือน Keyboard Controller ตัวหนึ่ง

โหมด Custom – ในโหมดนี้จะเป็นการใช้งาน Pad ตามค่าที่เรากำหนด ทำให้ Launchpad X  กลายเป็น Midi Controller ที่ใช้ควบคุมค่าปุ่มและ Fader ต่างๆ ของโปรแกรมได้

การตั้งค่าในโหมด Custom นี้ สามารถทำได้โดยทำผ่านโปรแกรม Novation Components ซึ่งเป็นโปรแกรม Editor สำหรับตั้งค่าการควบคุม Launchpad X 


หลังได้ลองใช้งาน ผมสรุปคำตอบว่าทำไม Novation Launchpad X ถึงได้เป็น Controller ที่ฮอตสุดๆ สำหรับคนใช้ Ableton Live ได้ ด้วยเหตุผลคือ เป็น Controller ที่ขนาดพอเหมาะ ทำงานได้ดีทั้งการนำไปใช้กับการแสดงสดและในสตูดิโอ ทำงานได้หลากหลายรูปแบบทั้งการควบคุม Session, การเป็นเครื่องดนตรี, เป็น Midi Controller ที่ตั้งค่าได้ เรียกว่ามีทุกอย่างที่คนใช้งาน Ableton Live ต้องการ

ขอให้สนุกกับการทำเพลงครับ