การบันทึกเสียงทั้งในและนอกสถานที่ด้วย Handheld Recorder

การบันทึกเสียงทั้งในและนอกสถานที่ด้วย Handheld Recorder

ทางโปรปลั๊กอินได้ส่ง Tascam DR-07X ซึ่งเป็น Handheld Recorder มาให้ผมทดลองใช้งาน บทความตอนนี้เราจะมาพูดถึงเทคนิคต่างๆ ที่ทำช่วยให้การการบันทึกเสียงจาก Handheld Recorder มีคุณภาพดี เหมาะสมกับงาน ทำความรู้จัก Handheld Recorder – เครื่องบันทึกเสียงแบบพกพาจาก Tascam Tascam เป็นชื่อที่รู้จักกันดีในวงการอุปกรณ์บันทึกเสียงมานานหลายสิบปี ด้วยคุณภาพและมาตรฐานที่เชื่อถือได้สำหรับงานมืออาชีพ เมื่องานการทำวิดีโอด้วยกล้องดิจิตอลแบบ DSLR แพร่หลายอย่างมากในช่วงสิบปีที่ผ่านมา การถ่ายทำหนังและรายการต่างๆ ทำได้โดยง่ายๆ ใครๆ ก็สามารถมีกำลังซื้ออุปกรณ์การถ่ายทำได้ แต่ในด้านการบันทึกเสียง หากยังใช้ระบบการอัดเสียงด้วยการแยกไมค์ร่วมกับการจัดการเสียงด้วยมิกเซอร์เพื่อบันทึกเสียงลงไปพร้อมภาพ ก็จะเกิดความยุ่งยากของระบบมาก ทั้งด้านการเชื่อมต่อกับอุปกรณ์ต่างๆ และการต้องการทักษะเฉพาะทางด้านอุปกรณ์บันทึกเสียงที่ต้องใช้ทีมงานที่ชำนาญเฉพาะทาง Handheld Recorder หรือเครื่องบันทึกเสียงแบบพกพา เข้ามาสนับสนุนงานด้านการถ่ายทำในด้านเสียง โดยเป็นอุปกรณ์ที่รวมระบบการบันทึกเสียงที่จำเป็น นั่นคือการมีไมค์และระบบบันทึกไว้ในอุปกรณ์เดียว ทำให้การบันทึกเสียงทำได้ง่าย แค่หาตำแหน่งวางไมค์ที่ดีและจัดการความแรงสัญญาณให้เหมาะสม ก็กดบันทึกเสียงได้ ไม่ต้องอาศัยทักษะการเชื่อมต่อของอุปกรณ์ทางเสียงใดๆ ทำให้ใครๆ ก็สามารถอัดเสียงสำหรับงานถ่ายวิดีโอได้ Tascam เป็นผู้ผลิตที่ทำ Handheld Recorder ควบคู่กับการมาถึงของการถ่ายทำด้วยกล้อง DSLR ตั้งแต่ต้นกระแส และพัฒนาสินค้ามาอย่างต่อเนื่อง มีสินค้าให้เลือกใช้งานหลากหลายรูปแบบตามความต้องการของงาน ทำความรู้จัก Tascam DR-07X DR-07X เป็น Handheld Recorder รุ่นใหม่จาก Tascam ที่สามารถบันทึกเสียงได้คุณภาพสูงสุดแบบ .wav ที่ 24bit / 96kHz จุดเด่นที่สำคัญคือการมีไมค์คู่ คุณภาพสูง ที่สามารถปรับองศาการรับเสียงได้ ทำให้ปรับแต่งรูปแบบการตั้งไมค์เพื่อรับเสียงแบบ AB และ XY ได้ ซึ่งช่วยให้การทำงานบันทึกเสียงมีความยืดหยุ่นปรับเปลี่ยนได้ตามความต้องการของงาน ข้อเด่น : Tascam DR-07X ในอีกหลายๆ เรื่องก็คือ การคิดทำระบบต่างๆ เพื่ออำนวยความสะดวกให้คนทำวิดีโอ เช่น – การมีสัญญาณเสียงแบบโทนเสียง (เสียงตู๊ดแบบเสียงโทรศัพท์) มาให้ โดยตั้งค่าเปิดปิดได้ ตั้งให้เล่นเมื่อเริ่มอัดและหลังจากอัดได้ ซึ่งสัญญาณโทนนี้ใช้สำหรับส่งเข้าที่ระบบอัดเสียงในตัวกล้องเพื่อเป็นจุดสำหรับวางเสียงให้ตรงกับภาพ ช่วยให้ในขั้นตอนตัดต่อ คนตัดต่อสามารถนำเสียงในกล้องที่เกาะกับภาพมาวางคู่กับเสียงจากตัว DR-07X ได้โดยง่าย – ในการปรับไมค์ ถ้ามีการเปลี่ยนรูปแบบไมค์จาก AB เป็น XY ตัว DR-07X จะขึ้นค่าสลับตำแหน่งซ้ายขวาให้ (Mic LR Swap) เพื่อรักษาความเป็นมิติการได้ยินซ้ายขวาเมื่อวางไมค์แบบ XY เทคนิคการใช้ Handheld Recorder บันทึกเสียงให้ได้คุณภาพ สองสิ่งสำคัญที่เป็นข้อหลักในการใช้งาน Handheld Recorder ก็คือ ตำแหน่งการวางและความแรงของสัญญาณในการอัด – ตำแหน่งการวาง Handheld Recorder กับระยะของเสียงที่อัดเป็นเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญอย่างมาก เพราะเกี่ยวกับเรื่องลักษณะมิติของเสียงและคุณภาพของเสียง ถ้าเป็นการอัดเสียงบรรยากาศ การแสดงดนตรีสด เราวาง Handheld Recorder ห่างจากแหล่งเสียงได้ แต่ถ้าเป็นงานแบบ Vlog หรือการพูดคุยสัมภาษณ์ ระยะที่เก็บเสียงพูดได้ดีคือช่วงไม่เกิน 1.5 เมตร จากคนพูด โดยที่ระยะนี้เสียงของสิ่งแวดล้อมโดยรอบอย่างเช่น เสียงก้องจากตัวห้องจะมีผลต่อเสียงที่บันทึกน้อย เสียงที่ได้มีความชัดเจน แต่หากระยะห่างออกไป เสียงพูดก็จะเริ่มมีบรรยากาศความก้องของพื้นที่อัดเข้ามาแทรก ทำให้ความชัดเจนน้อยลง ดังนั้นข้อสำคัญอย่างแรกในการใช้ Handheld Recorder ก็คือหาตำแหน่งการวางที่เหมาะสม ที่เก็บเสียงที่อัดได้ชัดเจน – ความแรงสัญญาณในการอัด – สิ่งผิดพลาดที่ผมเจอบ่อยที่สุดจากการดูยูทูบ Vlog ต่างๆ ที่ใช้ Handheld Recorder อัดเสียง ก็คืออัดมาแล้วสัญญาณเสียงแรงไป ซึ่งทำให้ตัวเสียงพัง เสียงแตก ฟังไม่รู้เรื่อง คุณภาพเสีย ดังนั้นก่อนเริ่มอัดเสียง ตรวจสอบความแรงสัญญาณให้แน่ใจว่าช่วงที่เสียงดังสุด ความแรงสัญญาณจะไม่ไปแตะที่ 0db Handheld Recorder อย่าง DR-07X ปรับความแรงการรับเสียงได้ง่ายๆ โดยปุ่ม +,- ที่ตัวเครื่อง แค่ทำให้ได้ในเรื่องการดูแลตำแหน่งการวางและความแรงสัญญาณให้ดี การอัดเสียงจาก Handheld Recorder ก็จะได้คุณภาพการใช้งานที่ดีแล้ว เทคนิคการใช้นอกสถานที่(กลางแจ้ง) การถ่ายทำงานกลางแจ้งในบริเวณที่มีเสียงแวดล้อมเยอะ คุณสามารถอัดเสียงพูดให้มีคุณภาพได้โดย – ให้ตัว Handheld Recorder อยู่ห่างจากผู้พูดไม่เกิน 1.5 เมตร แล้วตั้งมุมการรับเสียงของไมค์ให้แคบ ให้รับเสียงโดยตรงจากผู้พูดเท่านั้น – ฟองน้ำกันเสียงสำหรับไมค์ เป็นสิ่งที่ต้องมี เพื่อป้องกันเสียงลมที่พัดโดนไมค์ และถ้าสภาพแวดล้อมเสียงดังมาก คุณสามารถใช้ Handheld Recorder อย่าง DR-07X เป็นไมค์จ่อปากรับเสียงพูดได้ แต่สิ่งสำคัญคือต้องมีฟองน้ำกันเสียงลม ถ้าไม่มีฟองน้ำกันเสียง เมื่อพูดเสียงลมจากปากจะกระแทกที่ตัวไมค์ทำให้เสียงแตก นำไปใช้ไม่ได้ – Handheld Recorder อย่าง DR-07X สามารถต่อใช้กับไมค์ภายนอกได้ ถ้าเสียงโดยรอบดังมากจริงๆ ก็ใช้ไมค์เล็กแบบติดเสื้อ (Lavalier Microphone) ต่อเข้ามาเพื่อบันทึกเสียงได้ อัดแบบ Mono เพื่อเพิ่มคุณภาพงาน Handheld Recorder อย่าง DR-07X ใช้การอัดเสียงแบบ Stereo โดยเสียงในแต่ละข้าง เกิดจากการรับเสียงของไมค์แต่ละตัวที่ตัว DR-07X ทำให้เกิดมิติซ้ายขวาสมจริงเหมือนการได้ยินเสียงอยู่ในสถานที่จริง ซึ่งการบันทึกเสียงแบบนี้เหมาะกับการเก็บรายละเอียดการแสดงสด หรือบรรยากาศเสียง แต่ในการทำงานอย่าง Vlog หรือรายการพูดคุยที่เราบันทึกเสียงพูดเป็นหลัก แนะนำว่าควรบันทึกเสียงแบบ Mono เพื่อตัดเรื่องมิติการแพนซ้ายขวาออก มีรายการบนยูทูบจำนวนมากที่ผิดพลาดในเรื่องนี้ ตัวอย่างเช่น รายการมีคนในรายการสองคนคือพิธีกรและแขกรับเชิญ โดยนั่งคุยกันซ้ายขวาหันหน้าเข้าหากล้อง ถ้าอัดเสียงแบบ Stereo ก็จะได้ยินการแพนของเสียงพูดออกลำโพงซ้ายหรือขวาตามตำแหน่งของคนพูด เสียงคนพูดสองคนก็จะสลับไปมาที่ลำโพง ทีนี้บางทีพิธีกรถามคำถาม 5 วินาที แขกรับเชิญตอบคำถามไป 10 นาที เสียงพูดของแขกรับเชิญก็ไปกองอยู่ที่ลำโพงข้างเดียวนานเป็น 10 นาที ซึ่งถือว่าทำให้คุณภาพในการฟังลดลง คนฟังต้องฟังการพูดเหมือนใช้หูข้างเดียวฟัง การอัดเสียงพูด เราไม่ได้ต้องการมิติการแพนเหมือนอยู่ในสถานที่จริง แต่ต้องการให้เสียงอยู่ตรงกลางเพื่อความชัดเจน การอัดเป็นโมโนช่วยในเรื่องนี้ เราสามารถอัดเสียงแบบ Stereo แล้วมาแปลงเป็น Mono ทีหลังได้ แต่ถ้าจะให้ง่ายแล้วไม่ต้องลุ่นว่าคนตัดต่อจะแปลงเสียงได้ไหม ก็ให้อัดเสียงแบบ Mono ตั้งแต่ต้นโดยการตั้งค่าที่ Handheld Recorder เลย DR-07X กับงานดนตรี เรามาดูกันว่า Handheld Recorder อย่าง DR-07X จะใช้งานในด้านดนตรีในรูปแบบไหนได้บ้าง – อัดง่ายอัดเร็ว เก็บความคิดไว้ได้ทันที – ด้วยความง่ายในการใช้งานโดยเปิดเครื่องแล้วกดปุ่มอัดก็สามารถบันทึกเสียงได้ ทำให้ DR-07X เหมาะที่จะวางไว้ใกล้ๆ ตัว เพื่อเก็บความคิดหรือเดโมเพลงต่างๆ ที่นึกออก ซึ่งการสามารถบันทึกสิ่งที่คิดออกได้เร็วเป็นเรื่องสำคัญ ถ้าการอัดยุ่งยากขึ้นอย่างบนคอมที่ต้องเปิดคอม เปิดโปรแกรม ต่อไมค์ ทำหลายขั้นตอนกว่าจะอัดเสียงได้ บางทีความคิดหายไปก่อนได้ – DR-07X สามารถเป็น Audio Interface แบบ USB 2 in/2 Out ได้ โดยมีไดรเวอร์แบบ ASIO ให้ดาวน์โหลดจากเว็บของ Tascam ทำให้เราสามารถอัดเสียงโดยใช้ไมค์จาก DR-07X อัดเข้าสู่โปรแกรมทำเพลงได้โดยตรง – จุดเด่นของ DR-07X ก็คือเรื่องของไมค์ที่เป็นระบบ Stereo ทำให้เหมาะกับการนำไปบันทึกการซ้อม การแสดงสด ใช้เป็นไมค์ Overhead หรือใช้เป็นไมค์อัดเครื่องดนตรีได้ทุกชิ้น โดยเสียงที่ได้มีคุณภาพดี ถ้าใช้ DR-07X เป็นไมค์อัดร้อง ต้องใช้ฟองน้ำกันลมที่ตัวไมค์ด้วย – DR-07X มีระบบการอัดแบบบันทึกเสียงซ้ำได้ (Overdub) โดยเสียงที่อัดทับกับเสียงเก่าจะถูกบันทึกเป็นไฟล์ใหม่ เราใช้ประโยชน์ตรงนี้ในงานดนตรีได้ เช่น เรามีดนตรี Backing Track อยู่ แล้วนำไฟล์ดนตรีนั้นใส่ลงในเครื่อง DR-07X จากนั้นเราสามารถอัดแบบ Overdub โดยเล่นไฟล์ Backing Track แล้วอัดเสียงร้องของเราเข้าไป ก็จะได้ไฟล์ใหม่ที่มีเสียงร้องที่เราอัดกับดนตรี Backing Track รวมกันอยู่ในไฟล์นั้น โดยไฟล์ต้นฉบับยังเหมือนเดิมไม่ถูกปรับแต่ง และเรายังใส่รีเวิร์บให้เสียงที่อัดได้อีกด้วย โดยใช้รีเวิร์บที่ DR-07X ให้มา บทสรุป Handheld Recorder กลายเป็นอุปกรณ์บันทึกเสียงที่สำคัญสำหรับการทำงานถ่ายทำ ไม่ใช่แค่ในมุมความสะดวก แต่ยังให้คุณภาพเสียงในมาตรฐานดีเยี่ยม และสำหรับคนทำงานดนตรี การมี Handheld Recorder ช่วยในเรื่องการเก็บไอเดีย การเก็บเสียงจากห้องซ้อม เก็บเสียงจากการแสดง และ Handheld Recorder ที่มีไมค์คุณภาพดีอย่าง DR-07X สามารถใช้เป็นไมค์อัดเสียงเพื่อทำงานเพลงได้อีกด้วย ขอให้สนุกกับการบันทึกเสียงครับ